วัดพระมหาธาตุวรมหาวิหาร วัดซึ่งเป็นที่ยึดเหนี่ยวทางจิตใจของชาวนครศรีธรรมราช เป็นภาพสะท้อนแห่งความศรัทธาของชาวพุทธที่มีต่อการสร้างพระบรมธาตุวัดพระมหาธาตุวรมหาวิหารตั้งอยู่ริมถนนราชดำเนิน ตำบลในเมืองเป็นพระอารามหลวงชั้นเอกชั้นวรมหาวิหาร เดิมชื่อวัดพระบรมธาตุเป็นปูชนียสถานที่สำคัญที่สุดแห่งหนึ่งของภาคใต้และประเทศไทยตามตำนานพระบรมธาตุนครศรีธรรมราช กล่าวว่า เจ้าชายทนทุกมารและพระนางเหมชาลา เป็นผู้นำเสด็จพระบรมธาตุมาประดิษฐาน ณ หาดทรายแก้วและสร้างเจดีย์องค์เล็กๆ เป็นที่หมายไว้
ต่อมาในปีมหาศักราช ๑๐๖๕ (พ.ศ.๑๗๑๙) พระเจ้าศรีธรรมาโศกราช ทรงสร้างเมืองนครศรีธรรมราชขึ้นพร้อมการก่อสร้างเจดีย์ขึ้นใหม่ พระบรมธาตุเจดีย์มีลักษณะรูปแบบศิลปกรรมเป็นเจดีย์ทรงลังกาสูง ๕๕.๘๘ เมตร (กรมศิลปากรวัดเมื่อการบูรณะปลียอดทองคำเมื่อ พ.ศ.๒๕๓๘) จากฐานบัวคว่ำบัวหงายถึงปลียอด ๖.๘๐ เมตร ใช้ทองคำเนื้อสิบหุ้มโดยรอบภายในวัดพระมหาธาตุฯ มีวิหารที่มีความสำคัญหลายองค์ประดิษฐานอยู่โดยเฉพาะอย่างยิ่ง พระวิหารหลวง มีความงามตามแบบศิลป
สถาปัตยกรรมสมัยอยุธยา วิหารสามจอม วิหารที่มีพระพุทธรูปทรงเครื่องอย่างกษัตริย์ชื่อว่า “พระศรีธรรมาโศกราช” ประดิษฐานอยู่วิหารพระมหาภิเนษกรม(พระทรงม้า) วิหารทับเกษตร ส่วนวิหารเขียนและวิหารโพธิ์ลังกานั้นเป็นสถานที่จัดแสดงโบราณวัตถุที่พุทธศาสนิกชนถวายเป็นพุทธบูชา
